Lebuh Armenian na przykład

To jest pierwszy post o Georgetown mimo że mieszkamy tutaj już ponad miesiąc. Georgetown (nazywane przez miejscowych po prostu Penang, jak wyspa) jest trudne do uchwycenia, opisania za jednym razem, określenia-  jest wieloetniczną, wielowyznaniową mieszanką, kulturowym tyglem, kulinarnym eksperymentem,  zanurzone w lingwistycznym nieładzie, opanowane przez bzyczące skutery,  miasto porywa, ponosi, samo prowadzi i gdy już masz dosyć zaprasza na nieruchome dziedzińce chińskich domów klanowych, w chłodne podcienie pastelowych sklepów kolonialnych, na cicho chlupoczące pod nogami zwodzone, rybackie osiedla. Georgetown nie jest oczywiste i nie jest śliczne, nawet się nie stara- uwodzi doskonale swoją niejednoznacznością, nie-oczywistością, brakiem jasnych zasad. I jest przesiąknięte historią, albo historiami: ciemne, rozorane zmarszczkami, tytoniowe twarze chińskich sklepikarzy, niszczejące, wtulone w siebie kolonialne domki i potężne stare drzewa które mocno trzymają miasto w posadach wbitymi głęboko w ziemie korzeniami i pamiętają czas gdy historia Georgetown jeszcze się nie zaczęła.

I tak, nie pozostaje mi nic innego jak podawać Wam Georgetown porcjami, więc dzisiaj opowiem o jednej z moich ulubionych uliczek- ulicy Ormiańskiej czyli lebuh Armenian, która dobrze ilustruje całe miasto, zawiera w sobie wiele ważnych elementów które zobaczyć można w całym kolonialnym Georgetown i myślę że mogłaby być jego „porte-parole”.

Ulica Ormiańska tak się nazywa ze względu na mieszkającą tutaj kiedyś małą społeczność ormiańską, która odeszła gdy zniszczono stary ormiański kościół stojący kilka przecznic dalej, na ulicy Kościelnej. Tablica z informacją o ulicy napisana jest w języku malajskim (bahasa melayu), pod spodem po angielsku, poniżej (nie widać na zdjęciu) w języku Tamil czyli jednym z języków indyjskich, którym posługuje się tutejsza indyjska mniejszość, oraz po chińsku (po prawej) chociaż nie wiem w jakiej odmianie bo tutejsza "mniejszość" (bo tak naprawdę większość) chińska mówi w języku hakka. Taka tablica już dobrze pokazuje co się tutaj dzieje.

Na ulicy znajdują się: muzeum Islamu (na zdjęciu w tle), chiński dom klanowy, trzy chińskie świątynie, siedziba XIX-wiecznego tajnego związku chińczyków Hakka oraz bardzo niepozorna siedziba Związku Filomatów w Penang będąca przykrywką dla działalności samego Sun Jat-sena, czyli tak zwanego twórcy nowoczesnych Chin. Sun Jat-sen wybrał Penang by nie wzbudzać podejrzeń, a także ze względu na potęgę i wpływy tutejszych klanów- przeniósł tutaj siedzibę założonej w Tokio Ligi Związkowej po czym stanął na czele rewolucji i obalił mandżurską dynastię Qing. Dom jest w tym momencie w renowacji,  więc nie zrobiłam zdjęcia ale zapewniam że z zewnątrz wygląda zupełnie jak każdy inny domek na lebuh Armenian.

Te małe domki to tak naprawdę sklepy z okresu kolonialnego i typowa zabudowa starych miast południowo-wschodniej Azji. Na dole sklep i szeroki na pięć stóp podcień otwarty z boku arkadą, dzięki czemu tworzy się korytarz, nazywany tutaj "pięcio-stopowcem" będący oficjalnie częścią przestrzeni publicznej, a nie prywatnej; na górze część mieszkalna. Fasady są wąskie i niewysokie ale kryją w sobie długie i głębokie wnętrza, często z wewnętrznym dziedzińcem gdzie zbiera się w specjalnym basenie deszczówkę, aby przez dom przepływała dobra energia (Qi) zgodnie z zasadami feng-shui. Każdy z tych domków jest inny, ma swoje niepowtarzalne zdobienia i kolory. Najczęściej domy te zamieszkiwane są przez jedną rodzinę od wielu pokoleń, czasami zmienia się je w muzea, sklepiki z pamiątkami, kafejki i restauracje. Oprócz nich na ulicy znajdziecie również obowiązkowe skutery, riksze (ale nie kicz-riksze), ulicznych sprzedawców mee (chińskiego makaronu czyli noodli), nasi (ryżu) albo przepysznych naleśników na słodko, ołtarzyki dla chińskich bogów i przodków, zapach kadzideł, drzemiących Hindusów, mocne słońce i ogólny spokój. Więcej zdjęć tutaj.